Lúc tới thăm các nhà thùng nước mắm Phú Quốc chính hãng, bạn sẽ nhìn thấy những thùng ủ nước mắm.Có hai loại thùng ủ là thùng lều (thùng gỗ) và Lu (mái vú ) được dùng vô cùng phổ biến, trong bài viết này mình sẽ phân tích mỗi loại có ưu nhược điểm gì nhé!



1. Thùng ủ nước mắm bằng gỗ
Thùng gỗ còn được gọi là thùng lều có chiều cao khoảng 2- 2,5m; có đường kính 1,5-2m có sức chứa đựng từ 4 -6 tấn cá .Thùng lều được làm từ gỗ, thường xuyên được chế biến bằng loại gỗ mềm,chịu được nước mặn như Bời lời, Dên dên…

Gỗ được xẻ thành các tấm ván hình chữ nhật có chiều rộng khoảng 25cm, đem phơi thật khô và ghép lại thành hình trụ với các chốt gỗ bên trong.

Bên ngoài dùng những sợi dây mây hay tre già đan lại thành 1 vòng tròn chạy quanh mặt ngoài thân thùng, những mảnh gỗ được siết chặt lại với nhau. Những sơi dây niềng này cực kỳ bền chắc, không co giãn theo nhiệt độ môi trường và không có bị hư hại lúc tiếp xúc với nước mặn.

Giữa những khe hở 1 lớp vỏ tràm hoặc các sợi tre bào nhỏ được nhét chặt vào, bên trong được quét thêm nhiều lớp dầu Rái, 1 loại nhựa cây có rất nhiều tại vùng rừng Phú Quốc.

Vì vậy những thùng lều cực kỳ kín nước và có thời kì sử dụng lên tới hàng hóa chục năm mà vẫn không có bị hỏng hóc. Sau mỗi đợt chế tạo các thùng lều thường được rửa sạch phơi khô, kiểm soát nếu bị rỉ nước thì phải nhét thêm vỏ cây và quét thêm 1 lớp dầu rái.



Đáy thùng cũng được ghép bằng gỗ tương tự nhưng có hình tròn.

Ngang trên mặt đáy thùng được khoét 1 lỗ tròn nhỏ đường kính khoảng 3cm còn gọi là lỗ Lù. 1 Đoạn tre già dài khoảng 20cm nhét vào lỗ Lù để dễ dàng kéo rút nước mắm.

Trước khi muối cá, thùng gỗ thường xuyên được dọn sạch sẽ, phơi cho khô ráo. Phía bên trong thùng trước lỗ Lù có đặt 1 cây chổi làm bởi cây Dành bên trên là vỏ ốc và trấu, sau cùng là một lớp muối hạt. Công tác này còn gọi là đắp Lù , mục đích là làm 1 lớp lọc ngăn không cho xác cá rơi ra ngoài khi kéo, rút nước mắm.

Các thùng lều thường được để trong nhà xưởng râm mát, tránh mưa nắng cho nên nước mắm làm trong thùng lều thường làm theo phương pháp gài nén.

Đây là phương pháp sản xuất phù hơp với những cơ sở sản xuất lớn với thời giờ ủ chượp kéo dài, ít tốn nhân công và diện tích. Tuy là vậy nhưng chi phí đầu tư ban đầu rất lớn khó có thể áp dụng cho những cơ sở nhỏ.

2. Thùng ủ nước mắm làm bằng Lu sành
Lu còn gọi là Mái vú theo tiếng địa phương, là một loại thùng ủ nước mắm làm bằng gốm. Lu được chế tạo bởi một loại đất sét đặc biệt và được nung tại nhiệt độ cao, thường được sản xuất tại những làng nghề chế tạo đồ gốm thủ công.

Lu có rất nhiều loại với thể tích khác nhau, loại nhỏ thì khoảng 50L, loại lớn lên tới 200L. Nước mắm được khiến cho bởi lu khác với thùng gỗ tại chỗ là được phơi ngoài nắng trực tiếp và được khuấy đảo liên tiếp.

Nhờ vậy mà nước mắm khiến cho bởi Lu thường có thời giờ sản xuất ngắn hơn và có hương vị thơm đặc biệt. Tuy là vậy nhưng khiến nước mắm bởi Lu tốn khá nhiều nhân công và tương đối là cực nhọc do phải thường xuyên lao động ngoài trơi nắng và lúc mưa thì phải kịp thời đậy nắp lại tránh cho nước mưa vào khiến hỏng nước mắm.

Nhưng do giá tương đối thích hợp với các cơ sở nhỏ hay hộ gia đình nên Lu thường được ưa chuộng hơn.



Ngoài ra còn có 1 cách thức sản xuất nữa đó là kết hợp giữa Lu và thùng lều.

Ban đầu cá đươc muối trong những lu bởi gốm, phơi ngoài nắng, khuấy đảo trong thời gian khoảng 6 tháng, sau ấy đem lên các thùng lều trong nhà và tiến hành kéo rút.

Với cách thức này thời kì chế tạo được rút ngắn lại nhưng chất lượng nước mắm rất thơm ngon giống như cách thức chế tạo trong thùng lều.

Dù cho phương pháp chế tạo khác nhau, nhưng phương pháp nào cũng cần có khá nhiều kinh nghiệm lâu năm và rất nhiều công sức mới có thể làm ra được những giọt nước mắm Phú Quốc thơm ngon.

------------------------------------

DNTN SẢN XUẤT NƯỚC MẮM – PHÚ HÀ

Địa chỉ: Đường Phan Nhung, TT Dương Đông, H. Phú Quốc, T. Kiên Giang

Hotline: 0973 620 273 - 0918 123 771

Email: info@nuocmamphuha.com

Website: https://nuocmamphuha.com