Mỹ cam kết sát cánh với Philippines
Đại sứ Mỹ tại Philippines Harry Thomas tiếp tục khẳng định mối quan hệ đồng minh lâu dài với Manila trong bối cảnh căng thẳng tiếp diễn ở Biển Đông.> Mỹ sẵn sàng vũ trang cho Manila> Tập trận chung Mỹ - Philippines
Ông Thomas nhấn mạnh rằng chính Tổng thống Mỹ Barack Obama đã đưa Philippines vào danh sách bốn quốc gia sẽ nhận được hỗ trợ kinh tế nhiều nhất từ Mỹ trong những năm tới, kể cả khí tài quân sự.
"Chúng tôi giữ vững cam kết của mình theo Hiệp ước Phòng thủ chung", ông nói, nhấn từng tiếng một, khi phát biểu trong một hội nghị hôm qua ở Manila.
"Sát cánh bên những người bạn - đó là đoàn kết. Đó là nguyên tắc mà chúng tôi tôn trọng", đại sứ nói thêm. Ông đề cập sự giúp đỡ trên nhiều mặt mà chính phủ Mỹ mang tới Philippines, bao gồm các lĩnh vực như kinh tế, chống tham nhũng, quản trị công và quốc phòng.
Đại sứ Mỹ tại Manila cũng bình luận thêm rằng Mỹ là "một quốc gia châu Á" bởi có nhiều mối quan tâm và lợi ích trong khu vực. Ông nhắc lại việc các bộ trưởng ngoại giao và quốc phòng Mỹ mới tuần trước đã cam kết ủng hộ Philippines, nhân chuyến thăm của ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario tới Washington. Mỹ tuyên bố sẵn sàng vũ trang cho Philippines để bảo vệ chủ quyền trong tranh chấp trên biển.
Philippines là nước nhận nhiều viện trợ quân sự từ Mỹ nhất trong các nước Đông Nam Á. Hải quân hai nước đang có cuộc tập trận chung thường niên ở vùng biển phía tây đảo Palawan của Philipppines, gần Biển Đông - nơi đang nóng lên vì các tranh chấp chủ quyền.
Úc tăng cường phòng thủ hướng tây bắc
Giới phân tích nhận định việc Úc muốn tăng sức mạnh quân sự ở tây bắc không chỉ để bảo vệ nguồn tài nguyên mà còn để đối phó Trung Quốc.
Bộ trưởng Quốc phòng Úc Stephen Smith tuần trước thông báo các chuyên gia quân sự nước này đang soạn thảo bản Đánh giá tình hình lực lượng quốc phòng (DFPR) theo hướng tập trung vào khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Ban soạn thảo DFPR sẽ xem xét 5 yếu tố: Vành đai Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương đang trở thành khu vực chiến lược quan trọng toàn cầu; sự phát triển quân sự của các nước trong khu vực; ứng phó thiên tai; an ninh năng lượng và các vấn đề an ninh liên quan tới việc mở rộng khai thác nguồn tài nguyên trên biển ở phía bắc và tây bắc của Úc.
Từ đó, theo ông Smith, DFPR sẽ đưa ra chiến lược nhằm giúp các nguồn lực của quân đội Úc sẽ được đặt đúng vị trí về mặt địa chính trị trong tình hình mới. Nội dung của DFPR sẽ được bổ sung vào Sách trắng quốc phòng năm 2014, theo báo The Australian.
Bộ trưởng Smith nhận định việc bảo vệ cơ sở hạ tầng và an ninh năng lượng đang trở thành những vấn đề quan trọng đối với Úc. Theo ông, Úc có nguồn dầu khí dồi dào ở tây bắc cần phải được bảo vệ. “Chúng tôi thấy rằng cần phải trang bị thêm nguồn lực quốc phòng ở phía tây và phía bắc”, hãng tin APP dẫn lời ông Smith phát biểu.
Do đó, DFPR có thể đề nghị đưa thêm nhiều tàu chiến, máy bay chiến đấu và binh sĩ đến khu vực bắc và tây bắc nhằm bảo vệ cơ sở hạ tầng dầu mỏ và khí đốt trị giá hàng tỉ AUD. Theo The Australian, vùng biển từ tây Darwin tới Pilbara là một trong những khu vực giàu tài nguyên nhất hành tinh nhưng lại không có cơ sở hạ tầng bảo vệ, kể cả căn cứ quân sự.
Quan ngại Trung Quốc
Khi đề cập chiến lược mới nói trên, ông Smith nói DFPR không nhằm đối phó nước nào mà chỉ tập trung vào các xem xét về chiến lược và an ninh của Úc. Tuy nhiên, The Australian dẫn lời giới quan sát khẳng định mục tiêu của việc thay đổi chiến lược trong DFPR một phần xuất phát từ quan ngại đối với sức mạnh quân sự đang lên và các động thái cứng rắn gần đây của Trung Quốc. Chuyên gia quân sự Úc Paul Dibb nhận định Trung Quốc là tiêu điểm chính trong phần xem xét sự phát triển quân sự ở châu Á - Thái Bình Dương của DFPR.
Một số chuyên gia khác cũng nhận xét với The Australian rằng Trung Quốc là nguyên nhân của các cuộc đàm phán về việc cho phép quân đội Mỹ tăng cường hoạt động quân sự ở phía bắc Úc. Tại hội nghị giữa các bộ trưởng quốc phòng và ngoại giao hai nước ở Melbourne hồi năm ngoái, hai bên đồng ý để quân đội Mỹ hoạt động nhiều hơn ở Úc. Theo đó, quân Mỹ sẽ tham gia tập trận chung với lực lượng Úc thường xuyên hơn và tàu chiến của Mỹ sẽ đóng tại các căn cứ phía bắc. Ngoài ra, quân đội Mỹ sẽ chia sẻ căn cứ quân sự của Úc và dự trữ khí tài tại đây.
Ngoài sự gia tăng sức mạnh quân sự, những hành động gần đây của Trung Quốc ở biển Đông và biển Hoa Đông cũng khiến cộng đồng quốc tế lo ngại. Hôm qua, Viện Nghiên cứu quốc tế Lowy của Úc công bố một báo cáo cho rằng các sự cố gần đây liên quan tới Trung Quốc ở trên biển có thể dẫn tới nguy cơ xung đột. Reuters dẫn báo cáo chỉ ra rằng các tuyến biển ở châu Á - Thái Bình Dương - Ấn Độ Dương đang bị tranh chấp và có nguy cơ xảy ra đụng độ. Các vụ va chạm giữa Trung Quốc với Ấn Độ, Mỹ và Nhật có thể sẽ tăng và khiến căng thẳng leo thang vượt tầm kiểm soát.
Lowy đưa ra báo cáo trên sau khi có tin Trung Quốc sẽ cho chạy thử tàu sân bay đầu tiên của nước này vào ngày 1.7, một bước phát triển đang gây lo ngại cho các nước trong khu vực. Ngoài ra, The Australian dẫn lời nhà phân tích Úc Ross Babbage cho hay Trung Quốc có hơn 40 tàu ngầm tấn công mới từ năm 1995 và đã đưa gần 500 máy bay chiến đấu thế hệ thứ tư vào hoạt động. Đây bị cho là nguyên nhân dẫn đến cuộc chạy đua vũ trang phức tạp đang nổi lên ở Đông Bắc Á.